Nieuwe spelregels voor ontslag in de overheid

Vanaf 1.05.2024 gelden nieuwe regels voor het ontslag van contractuele werknemers in de overheidssector.

Op die dag treedt de wet tot motivering van ontslag en kennelijk onredelijk ontslag van contractuele werknemers in de overheidssector van 13.03.2024 in werking.

Deze wet introduceert een motiveringsplicht (gelijkaardig maar niet helemaal gelijk aan de regeling van cao nr. 109 in de private sector) en verankert het recht om voorafgaand gehoord te worden.

We zetten de regels hieronder op een rijtje.

1. Voor wie geldEN DEZE SPELREGELS?

Deze regeling geldt voor iedereen die als contractueel personeelslid minstens 6 maanden in dienst is bij een overheidsinstantie (Federaal, Vlaams, lokaal, enz.*).

* Lees: elke contractueel in dienst van een werkgever die niet binnen het toepassingsgebied van de wet van 5.12.1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités valt.

De nieuwe regeling geldt niet voor de volgende categorieën werknemers of voor de volgende gevallen:

Uitzendkrachten of studenten;
Werknemers die reeds een ontslagbescherming genieten omwille van een specifieke ontslagprocedure zoals bv. contractuele werknemers in het onderwijs.

2. Wanneer geldEN DE SPELREGELS en wanneer niet?

De regeling geldt bij elk ontslag (dus ook bij een beëindiging met opzeggingstermijn), behalve bij:

Een ontslag om dringende reden;
Een ontslag na het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd (waarvoor de verkorte opzeggingstermijn geldt).

3. Wat houdEN de SPELREGELS in?

a. Luister eerst

Vóór u iemand ontslaat moet u uw werknemer uitnodigen om zijn of haar kant van het verhaal te horen. U moet uw werknemer vóór dit gesprek informeren over de feiten en de redenen voor het voorgenomen ontslag zodat deze voldoende tijd krijgt om zich voor te bereiden.

Dit geldt enkel indien u iemand ontslaat om redenen die verband houden met de persoon of het gedrag van de werknemer.

Wanneer het hoorrecht niet wordt gerespecteerd, betaalt u een vergoeding van 2 weken loon.

b. Motiveer het ontslag schriftelijk en spontaan

Als u na het gesprek besluit om toch te ontslaan, moet u dit spontaan schriftelijk meedelen en onmiddellijk ook de concrete redenen voor het ontslag vermelden. De motivering moet dus gelijktijdig met de opzegging of de onmiddellijke verbreking plaatsvinden.

De werknemer moet hierdoor in staat zijn de specifieke redenen voor het ontslag te begrijpen.

Ook deze verplichting geldt alleen wanneer u ontslaat om redenen die verband houden met de persoon of het gedrag van de werknemer.

Wanneer het hoorrecht niet wordt gerespecteerd, betaalt u een vergoeding van 2 weken loon.

c. Wat als het ontslag kennelijk onrdelijk is?

Een ontslag is kennelijk onredelijk wanneer een werknemer met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur wordt ontslagen om redenen die:

geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van de werknemer; of
niet berusten op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of de dienst

en waartoe nooit zou beslist zou worden door een normale en redelijke werkgever.

De nieuw wet voorziet een schadevergoeding bij kennelijk onredelijk ontslag van minimaal 3 tot maximaal 17 weken loon.

Vragen? Aarzel dan niet om het team arbeidsrecht van PAQT Advocaten te contacteren.

PAQT Advocaten staat u graag bij voor concrete ontslagdossiers. Wij geven op aanvraag ook uiteenzettingen aan overheidsinstanties over de nieuwe regeling met vele pragmatische tips.

26.03.2024 Deze nieuwsbrief is louter informatief en dient niet beschouwd te worden als een juridisch advies. Voor uw vragen of een juridisch advies kan u contact opnemen met ons kantoor.